تفاوت آرتروز و روماتیسم چیست؟

دو بیماری مفصلی با علائم مشابه اما ماهیت متفاوت

آرتروز (Osteoarthritis) و روماتیسم مفصلی (Rheumatoid Arthritis) هر دو از شایع‌ترین دلایل درد و ناتوانی مفصلی هستند. با اینکه علائم آن‌ها ممکن است مشابه باشد—مانند درد، تورم و محدودیت حرکت—اما در واقع تفاوت‌های اساسی از نظر علت، روند بیماری و درمان دارند.

در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های این دو بیماری می‌پردازیم:

۱. علت و ماهیت بیماری

آرتروز:
یک بیماری فرسایشی و وابسته به افزایش سن است که به‌تدریج باعث تخریب غضروف مفاصل می‌شود. معمولاً ناشی از ساییدگی طبیعی مفاصل، فشار مداوم یا آسیب‌های مزمن است.

روماتیسم (آرتریت روماتوئید):
یک بیماری خودایمنی و التهابی است. در این حالت، سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به مفاصل حمله کرده و باعث التهاب و آسیب به بافت‌ها می‌شود.

۲. سن شیوع
آرتروز: بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال دیده می‌شود.

روماتیسم: ممکن است در هر سنی، حتی در سنین جوانی (۳۰ تا ۵۰ سال) آغاز شود.

۳. نوع درد و الگوی درگیری
آرتروز:
درد با فعالیت بدتر می‌شود و با استراحت بهتر. درگیری معمولاً یک‌طرفه یا نامتقارن است (مثلاً فقط یک زانو یا یک دست).

روماتیسم:
درد معمولاً صبح‌ها شدیدتر است و با فعالیت بهتر می‌شود. درگیری معمولاً دوطرفه و متقارن است (مثلاً هر دو مچ دست یا زانو).

۴. مفاصل درگیر
آرتروز: بیشتر مفاصل تحمل‌کننده وزن مثل زانو، لگن و ستون فقرات.

روماتیسم: بیشتر مفاصل کوچک مانند انگشتان، مچ‌ها و گاهی مفاصل بزرگ.

۵. علائم همراه
آرتروز: معمولاً محدود به درد و خشکی موضعی است.

روماتیسم: ممکن است با علائم عمومی مانند تب، خستگی، کاهش وزن و التهاب در دیگر اندام‌ها (چشم، ریه و قلب) همراه باشد.

۶. آزمایش‌های تشخیصی
آرتروز: در عکس رادیولوژی کاهش فاصله مفصلی و ساییدگی دیده می‌شود.

روماتیسم: آزمایش‌های خون مانند RF یا Anti-CCP و CRP بالا ممکن است مثبت شوند.

۷. درمان
آرتروز:
بیشتر بر پایه تسکین درد، کاهش وزن، فیزیوتراپی، تزریق مفصلی و در موارد پیشرفته جراحی تعویض مفصل است.

روماتیسم:
نیازمند درمان دارویی تخصصی با داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی مانند متوترکسات، کورتون و داروهای بیولوژیک است. کنترل سریع التهاب برای جلوگیری از تخریب مفصل حیاتی است.

اگرچه آرتروز و روماتیسم علائم ظاهری مشابهی دارند، اما از نظر ریشه، شدت و درمان تفاوت زیادی دارند. تشخیص درست و به‌موقع توسط متخصص ارتوپدی یا روماتولوژی، کلید اصلی مدیریت مؤثر این بیماری‌هاست.